Dlaczego bolą mięśnie? Przyczyny i skuteczne metody leczenia

Bolące mięśnie to jedna z częstszych dolegliwości medycznych. Przyczyny takiego stanu mogą być bardzo zróżnicowane – od początków choroby wirusowej po kontuzje czy choroby przewlekłe. Ze względu na powiązanie układu szkieletowo-mięśniowego, czasem zlokalizowanie problemu jest jeszcze bardziej utrudnione. Poznaj najczęstsze źródła bólów mięśni. Sprawdź, jakie leki na ból mięśni stosuje się w leczeniu.

Typowe przyczyny bólu mięśni i ich objawy

Odczuwanie bólu jest subiektywne i trudno jest określić rodzaj oraz intensywność dolegliwości. W przypadku bólu mięśni, zwanego profesjonalnie mialgią, w zależności od przyczyny mogą występować bóle: tępe, ostre, miejscowe, pulsujące i wiele innych. Ważne w rozpoznaniu bólu jest oczywiście jego lokalizacja, a także długość odczuwania.

Przeciążenie i intensywny wysiłek fizyczny

Jednym z najczęstszych powodów bólu mięśni jest nadmierny wysiłek fizyczny. Dotyka on m.in. sportowców, ale również osób, które trenują amatorsko. Czasem dolegliwości mogą wynikać z błędów podczas wykonywania ćwiczeń, zbyt długich treningów lub brania na siebie nieproporcjonalnie dużych obciążeń.

Ból powysiłkowy dotyka jedynie określonych partii mięśni – tych, które były trenowane. Bezpośrednią przyczyną jest tu nagromadzenie kwasu mlekowego, czyli tzw. zakwasy. Ból pojawia się od kilku do kilkudziesięciu godzin po wysiłku i zazwyczaj mija samoistnie.

Kontuzje i urazy

Kolejny rodzaj bólu mięśni wywołany jest urazami mechanicznymi, a więc stłuczeniem, naciągnięciem lub naderwaniem mięśnia. Do kontuzji może dojść podczas wykonywania powtarzalnych ruchów, np. podczas treningów, ale również wykonywania pracy fizycznej, na skutek upadku lub wypadku komunikacyjnego, czy dźwigania dużego ciężaru.

Taki ból mięśnia najczęściej ma charakter bólu punktowego, który nasila się przy naciskaniu i poruszaniu daną częścią ciała.

Problemy zdrowotne i choroby przewlekłe

Do innej kategorii dolegliwości bólowych mięśni należą bóle związane z chorobami przewlekłymi. Mogą być to m.in.: zespół bólu mięśniowo-powięziowego wywołany spięciem punktów spustowych na skutek wad postawy czy stresu. Ból może wystąpić również w wyniku ciasnoty powięziowej – wówczas dochodzi do wzrostu ciśnienia i obumierania zakończeń nerwowych.

Oczywiście mialgia może być również efektem chorób ogólnoustrojowych, takich jak:

• infekcja;

• fibromialgia;

• reumatoidalne zapalenie stawów;

• zespół przewlekłego zmęczenia;

• toczeń;

• niedoczynność tarczycy;

• zakrzepica żylna.

W przypadku infekcji wirusowej np. grypy dochodzi do osłabienia całego ciała, a bólowi mięśni towarzyszą: gorączka, katar lub kaszel. Natomiast jeśli chodzi o infekcję bakteryjną, tu źródłem problemu może być zakażenie powięzi mięśnia bakterią, np. na skutek kontaktu otwartej rany z brudnym przedmiotem.

Warto wymienić jeszcze jedną możliwą przyczyną bólu mięśni, zwłaszcza przewlekłego. Mowa tutaj o chorobach wywołanych pasożytami (włośnica, krętkowica) oraz kleszczami (borelioza).

Jak zapobiegać bólom mięśniowym?

Ponieważ przyczyny mialgii są różnorodne, również prewencja bólu obejmuje szeroki zakres czynników. Przede wszystkim zaleca się jednak regularny ruch. Aktywność fizyczna przeprowadzana w sposób bezpieczny i dostosowany do możliwości ciała pozwala wzmocnić mięśnie oraz cały organizm, a przez to zmniejsza możliwości kontuzji.

Co ważne, regularna dawka ruchu połączona ze zbilansowaną dietą oraz redukcją stresu pozwala również zapobiegać bólom wywołanym chorobami ogólnoustrojowymi.

Skuteczne metody leczenia bólu mięśni

W zależności od nasilenia, rodzaju oraz umiejscowienia bólu, inaczej przebiega leczenie. W wielu przypadkach, np. na ból potreningowy, wystarczą domowe sposoby, jednak niekiedy konieczna jest wizyta u specjalisty, który może przepisać odpowiednie leki na ból mięśni.

Farmaceutyki na ból mięśni

W leczeniu mialgii najczęściej stosowane są tabletki na ból mięśni w postaci niesteroidowych leków przeciwzapalnych, które mogą złagodzić np. ból wywołany urazem lub obrzękiem, ale i dolegliwości towarzyszące infekcjom. W przypadku zakażenia bakteryjnego i zapalenia mięśni po odpowiedniej diagnozie lekarz może zlecić antybiotykoterapię. Do innych rodzajów farmaceutyków stosowanych przy bólu mięśniowym należą:

• kortykosteroidy – przepisywane w przypadku zapalenia mięśni i bólów reumatycznych;

• antydepresanty – stosowane przy fibromialgii i zespole przewlekłego zmęczenia;

• leki zwiotczające mięśnie – mogą być pomocne przy leczeniu ciężkich uszkodzeń mięśni.

Metody niefarmaceutyczne

W przypadku bólów mięśni oprócz lub zamiast leczenia farmakologicznego można zastosować fizjoterapię. Obejmuje ona specjalistyczny masaż oraz rozciąganie wykonane przez fizjoterapeutę. Rehabilitacja jednak sprawdzi się tylko w niektórych przypadkach, np. fibromialgii czy zespole bólu mięśniowo-powięziowego. Doraźnie, zwłaszcza w przypadku osób trenujących, fizjoterapeuci mogą zastosować techniki stretchingu w połączeniu ze sprayami chłodzącymi.

Domowe sposoby łagodzenia bólu

Domowymi metodami można łagodzić bóle wywołane przeciążeniem czy lekkimi kontuzjami. Wówczas najlepszym remedium jest tutaj odpoczynek oraz powstrzymanie się od forsownych treningów co najmniej na kilka dni. Można również wykonywać delikatne masaże bolącego miejsca.

Jeśli chodzi o okłady, to w przypadku stanów zapalnych lepiej zdecydować się na zimny kompres, natomiast w celu rozluźnienia spiętych i bolących mięśni, specjaliści zalecają ciepłe okłady oraz prysznice.

Kiedy udać się do lekarza?

Chociaż część bólów mięśni ustępuje po kilku dniach, nie należy ignorować problemu. Przedłużająca się dolegliwość bólowa może być sygnałem, że czas udać się do lekarza. Skontaktuj się ze specjalistą, gdy ból nasila się z każdym dniem, uniemożliwia poruszanie lub miejsce bólu jest zdeformowane, np. występuje mocny obrzęk, zmiana koloru itp. Konsultacji wymagają również bóle nawracające, które nie zostały nigdy zdiagnozowane.