Co warto wiedzieć o grzybicy skóry?

Schodzące paznokcie, trudny do zniesienia świąd, nieestetyczne wysypki – grzybicze zapalenie skóry objawia się na różne sposoby. Co więcej – wyróżniamy kilka rodzajów tej infekcji i każdy z nich przebiega nieco inaczej. W tym artykule poruszamy szerzej ten temat, wskazując m.in. charakterystyczne dla grzybicy objawy, przyczyny jej występowania, a także sposoby na przeciwdziałanie jej. Zachęcamy do lektury.

Czym jest grzybica skóry?

Jak sama nazwa wskazuje – choroby grzybicze skóry wynikają z faktu wystąpienia infekcji wybranymi szczepami grzybów. Mogą one zaatakować skórę, włosy oraz paznokcie. Przypadki infekcji możemy podzielić m.in. ze względu na fakt, jaki rodzaj grzybów atakuje skórę. Wśród tych typów wyróżnia się:

• dermatofity

• grzyby drożdżopodobne,

• pleśnie,

Ponadto klasyfikacja różni się ze względu na obszar ciała, który został zaatakowany przez nie. To z kolei dlatego, że mogą one dawać różne objawy. Czym natomiast wyróżniają się ww. typy grzybów atakujących skórę?

Dermatofity rozwijają się na keratynie, składniku naskórka, włosów i paznokci. Można się nimi zarazić od innej osoby, zwierzęcia lub przy kontakcie ze skażoną nimi glebą.

Grzyby drożdżopodobne, jako komensale (organizmy żyjące w relacji z żywicielem bez strat i zysków dla niego), występują naturalnie w ciele ludzi (m.in. w przewodzie pokarmowym), a także w wodzie, powietrzu i glebie. Gdy jednak – w różnych okolicznościach – dochodzi do zaburzenia równowagi biologicznej między mikroorganizmami bytującymi w ludzkim organizmie, mogą powodować infekcję grzybiczą, występującą najczęściej w fałdach skórnych.

Pleśnie rzadziej atakują skórę. Częściej natomiast wywołują tzw. grzybice układowe. Jednakże mogą dawać objawy m.in. na skórze głowy i w przerwach między palcami stóp.

Jak objawia się grzybica skóry?

Wyróżnia się szereg objawów, charakterystycznych dla tej choroby. Jak wspomnieliśmy – mogą się one różnić ze względu na miejsce występowania. Powszechnym symptomem zakażenia skóry jest intensywny świąd, niezależnie od miejsca infekcji. Bywa on trudny do zniesienia i chory najczęściej podrażnia zakażony obszar przez drapanie. To z kolei prowadzi do skaleczeń i pogłębienia dolegliwości.

Warto wiedzieć, że grzybica powoduje też brązowe plamy na skórze (niekiedy mają one odcień czerwieni). Ich kształt, jak i wielkość bywają różne, ale taka wysypka jest typowa dla tego rodzaju infekcji. Wokół nich z kolei mogą pojawiać się obrzęki.

Przy intensywniejszych zakażeniach na skórze mogą pojawiać się pęcherzyki. Podrażniane przez drapanie mogą pękać, co z kolei prowadzi do powstawania otwartych ran. Rzadziej występującym, ale wciąż charakterystycznym dla infekcji grzybiczej objawem jest nieprzyjemny zapach. Zazwyczaj pojawia się on w miejscach ciepłych i wilgotnych, w tym w pachwinach czy fałdach skórnych.

Powyższe objawy są charakterystyczne przede wszystkim dla tzw. skóry gładkiej. W przypadku skóry owłosionej (czyli przede wszystkim głowy) typowe jest m.in. łamliwość włosów oraz łysienie. Dodatkowo na twarzy z zarostem czasem powstaje wysypka grzybicza, przyjmująca formę krost i guzków. 

Przyczyny grzybicy skóry

Do zakażenia grzybicą dochodzi z różnych przyczyn. Z jednej strony – infekcja (np. kandydoza) może rozwinąć się u osób cierpiących z powodu obniżonej odporności, z drugiej – w kontakcie z zakażoną osobą lub zwierzęciem, a także z zanieczyszczoną powierzchnią. W takim przypadku wciąż do zainfekowania potrzebne jest przejście przez barierę naskórka lub skóry.

Paradoksalnie – nadmierne dbanie o higienę bywa przyczyną rozwoju grzybicy. Wynika to z faktu, że u osób, które myją się zbyt często, dochodzi do zachwiania pH skóry, usunięcia naturalnego filtru tłuszczowego, a także jej wyjałowienia. To korzystne warunki dla rozwoju grzybicy.

Bezpośrednimi przyczynami infekcji natomiast może być np.:

• korzystanie z pożyczonego obuwia (np. łyżew na lodowisku),

• mierzenie butów w sklepie,

• używanie publicznych urządzeń sanitarnych (w tym w hotelach czy internatach)

• korzystanie z ręczników i przedmiotów higieny osobistej innej osoby.

To podstawowe przyczyny infekcji. Grzybica skóry, jak wspomniano wyżej, występuje też u osób z obniżoną odpornością, więc m.in. u osób chorych na nowotwory, zakażonych wirusem HIV czy cierpiących na cukrzycę lub niedoczynność tarczycy. Przyczyną rozwoju chorób grzybiczych może być także częste stosowanie antybiotyków, kortykosteroidów czy leków immunosupresyjnych.

Zapobieganie i leczenie grzybicy skóry

Podstawę profilaktyki stanowi właściwie prowadzona higiena i unikanie potencjalnych źródeł zakażenia. Bardzo ważne jest np. korzystanie z własnych ręczników i klapków pod wspólnymi prysznicami czy na basenie. Należy również właściwe osuszać skórę, zwłaszcza w fałdach skórnych, między palcami czy w pachwinach. W przypadku zauważenia objawów infekcji duże znaczenie ma właściwa diagnoza. Lekarz dobiera starannie kurację, w tym np. leki doustne lub preparaty zewnętrzne (np. maści). Ogromną rolę w terapii odgrywa także dezynfekcja obuwia i bielizny – w niektórych przypadkach konieczna będzie wymiana ich na nowe produkty. Okres leczenia może się rozciągnąć od jednego dnia do nawet pół roku, dlatego ważne, aby w czasie zdrowienia ściśle współpracować ze specjalistą.