Podstawowe informacje o rumieniu zakaźnym. Co każdy rodzic wiedzieć powinien? 

Choroby zakaźne u dzieci stanowią poważne wyzwanie dla opiekunów, zwłaszcza ze względu na ich łatwość rozprzestrzeniania w środowiskach takich jak przedszkola czy szkoły. Jedną z dolegliwości, której objawy często budzą niepokój wśród rodziców, jest infekcja wywołująca charakterystyczne zaczerwienienie skóry. Często mylona jest z innymi schorzeniami dermatologicznymi lub reakcjami alergicznymi. Dowiedz się więcej, czym jest rumień zakaźny i jakie są dostępne metody leczenia. 

Rumień zakaźny – co to takiego? 

Wśród chorób wirusowych, które dotykają głównie dzieci, znajduje się infekcja charakteryzująca się specyficznym, czerwonym wysypem skórnym oraz w niektórych przypadkach, łagodnymi objawami przypominającymi przeziębienie. Rumień zakaźny wywołany jest przez parwowirus B19, który przenosi się drogą kropelkową. Oznacza to, że rozprzestrzenia się poprzez kaszel, kichanie lub bliski kontakt z zakażoną osobą. 

Rumień zakaźny jest szczególnie zaraźliwy tuż przed pojawieniem się wysypki, kiedy to nosiciele wirusa mogą nie zdawać sobie sprawy, że są zakażeni i zarażają innych. Z tego powodu choroba ta może szybko rozprzestrzeniać się w zbiorowiskach takich jak szkoły czy przedszkola. Paradoksalnie pojawienie się wysypki sygnalizuje zmniejszenie zaraźliwości. 

Objawy rumienia

Jak już wspomniano, transmisja wirusa odpowiedzialnego za rozwój rumienia zakaźnego odbywa się drogą kropelkową poprzez kontakt z wydzielinami górnego układu oddechowego osoby zakażonej. Objawy choroby rozpoczynają się zwykle od niespecyficznych symptomów przypominających przeziębienie, takich jak lekka gorączka, uczucie ogólnego zmęczenia, bóle głowy oraz mięśni. Po kilku dniach pojawia się charakterystyczny wysyp skórny. Najbardziej rozpoznawalnym objawem jest intensywne zaczerwienienie policzków. Po 1-4 dniach na skórze tułowia, kończyn oraz pośladków może pojawić się kolejna wysypka, mająca postać czerwonawych plamek, które łączą się w większe obszary. Niekiedy wywołują świąd.

Chociaż w większości przypadków rumień zakaźny ma łagodny przebieg i ustępuje samoczynnie bez konieczności interwencji medycznej, w niektórych sytuacjach może prowadzić do poważniejszych komplikacji. Szczególną ostrożność powinny zachować osoby z obniżoną odpornością, chorobami hematologicznymi lub kobiety w ciąży.

Diagnostyka 

Podstawowym i najczęściej stosowanym badaniem w diagnostyce rumienia zakaźnego jest serologia, która polega na oznaczaniu w surowicy krwi przeciwciał przeciwko parwowirusowi B19. Wyróżnia się ich dwa główne typy: IgM i IgG. Obecność tych pierwszych wskazuje na świeżą infekcję, ponieważ pojawiają się one już kilka dni po zakażeniu i utrzymują przez okres około 2-3 miesięcy. Natomiast przeciwciała klasy IgG występują nieco później, lecz są obecne w surowicy krwi przez wiele lat, a nawet dożywotnio, świadcząc o przebyciu infekcji i wykształceniu odporności.

W przypadkach, gdy wymagane jest bardziej szczegółowe potwierdzenie obecności wirusa, stosuje się bardziej zaawansowane metody molekularne, takie jak reakcja łańcuchowa polimerazy (PCR). Metoda ta pozwala na bezpośrednie wykrywanie materiału genetycznego (DNA) parwowirusa B19 w różnych próbkach biologicznych, w tym w surowicy krwi, plazmie czy szpiku kostnym. PCR jest szczególnie przydatna w diagnostyce osób z obniżoną odpornością, u których odpowiedź immunologiczna może być opóźniona lub osłabiona, a także w przypadkach podejrzenia poważniejszych komplikacji infekcji.

Dodatkowo w określonych sytuacjach klinicznych, na przykład u kobiet w ciąży czy osób z podejrzeniem powikłań hematologicznych może być konieczne przeprowadzenie dodatkowych badań, takich jak ultrasonografia czy badania szpiku kostnego w razie podejrzenia kryzysu aplastycznego.

Dostępne metody leczenia rumienia zakaźnego 

Podstawowe metody leczenia rumienia zakaźnego obejmują podawanie środków działających objawowo w celu zmniejszenia dyskomfortu pacjenta. W przypadku wystąpienia gorączki oraz bólu stawów lub mięśni zaleca się stosowanie leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych.

U osób z intensywnym świądem skóry zaleca się stosowanie łagodnych środków, takich jak maści zawierające hydrokortyzon lub preparaty zmiękczające. W niektórych sytuacjach lekarz może również przepisać leki przeciwhistaminowe na świąd.

Jak można zapobiegać rumieniowi? 

Jednym z najważniejszych elementów profilaktyki rumienia zakaźnego jest edukacja na temat sposobu przenoszenia wirusa, który rozprzestrzenia się głównie drogą kropelkową. W związku z tym podstawowe środki zapobiegawcze obejmują przede wszystkim zachowanie higieny rąk, czyli regularne i dokładne mycie wodą z mydłem przez co najmniej 20 sekund oraz używanie środków dezynfekujących na bazie alkoholu. Ważne jest także unikanie bliskiego kontaktu z osobami zakażonymi oraz zasłanianie ust i nosa chusteczką jednorazową lub wewnętrzną stroną łokcia podczas kaszlu lub kichania.

Ponadto w przypadku szkół i przedszkoli zaleca się informowanie rodziców i opiekunów o wystąpieniu infekcji w danej placówce oraz podejmowanie odpowiednich środków, aby ograniczyć rozprzestrzenianie się choroby. Może to obejmować tymczasowe zawieszenie zajęć, jeśli jest to uzasadnione z punktu widzenia zdrowia publicznego.