Odwodnienie – objawy, jak zaradzić szybko?

Woda jest nam niezbędna do życia. W praktyce – wielu zaniedbuje konieczność spożywania odpowiedniej ilości napojów. Choć wraz z pożywieniem dostarczamy pewne ilości płynów, to dużo ludzi nie pije wystarczającej ilości wody, co może prowadzić do stanu, jakim jest odwodnienie. To zaś ma rozmaite negatywne skutki dla organizmu – nie tylko fizyczne, ale i psychiczne. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak przejawia się odwodnienie, jakie mogą być jego konsekwencje, a także poznać sposoby poradzenia sobie z nim – wskazówki znajdziesz w tym artykule. Przeczytaj go już teraz.

Ile płynów w diecie potrzebuje człowiek?

Temat ten warto zacząć od wskazania, jakie jest dzienne zapotrzebowanie na płyny (warto zaznaczyć, że niekoniecznie wodę – przy czym trzeba pamiętać, że niektóre napoje mogą działać jak diuretyk, prowadząc do większego odwodnienia). Szacuje się, że mężczyźni przeciętnie potrzebują około 2,5 litra, a kobiety – 2 litry na 24h. Jednak są to bardzo ogólne wskazania, nieuwzględniające szeregu czynników, oddziałujących na realne zapotrzebowanie, przez co w pewnych przypadkach mogą pojawić się objawy odwodnienia organizmu, nawet jeśli spożywa się jedną ze wskazanych wartości. Duże znaczenie bowiem ma aktywność fizyczna.

Zwiększona potliwość, a także większe zaangażowanie mięśni powodują, że należy podnieść podaż płynów. U osób, które ćwiczą bardzo intensywnie, dobowe zapotrzebowanie może wzrosnąć nawet do około 4 litrów. Ponadto na to, ile wody powinno się pić, wpływa także: masa ciała (im wyższa, tym więcej płynów),temperatura otoczenia i wilgotność powietrza, dieta (przy spożywaniu produktów odwadniających trzeba pić więcej wody),stan zdrowia (w chorobach zazwyczaj powinno się przyjmować więcej napojów). Ponadto więcej płynów powinny spożywać kobiety w ciąży oraz w okresie karmienia piersią. Także u osób w dojrzalszym wieku również należy zwiększyć ich podaż.

Jednocześnie trzeba pamiętać, że z wodą, jak z każdą inną substancją, też można przesadzić. Choć nieliczne, to są znane przypadki, gdy doszło do zatrucia nią ze względu na zbyt duże przyjęcie jej w jednej chwili. W praktyce jednak to bardzo trudne do osiągnięcia.

Jakie są objawy odwodnienia?

Skoro już wiemy, ile mniej więcej potrzebuje człowiek płynów, przyjrzyjmy się bliżej, co ich niedobór może powodować. Typowe objawy, wskazujące, że organizm jest odwodniony, to m.in. zmiana koloru moczu. U odpowiednio nawodnionych osób ma barwę słomkowożółtą. Z kolei u spożywających za mało płynów, staje się ciemniejszy, często bursztynowy, o znacznie intensywniejszym zapachu. Symptomy pojawiają się także ze strony ciała. U dorosłych objawy odwodnienia mogą obejmować np.:

• wzmożone pragnienie,
• uczucie braku energii,
• bóle głowy i jej zawroty.

W cięższych przypadkach pojawia się suchość w ustach oraz tachykardia. Spada częstotliwość i objętość mikcji. W najcięższych przypadkach mogą wystąpić problemy neurologiczne i zaburzenia psychiczne. Czasem występują lęki, ataki paniki, przyspieszona akcja oddechowa oraz dezorientacja. Niekiedy zdarzają się drgawki. Zbyt mała podaż wody może także skutkować pogorszeniem kondycji skóry, więc ma również wymiar estetyczny. Warto wiedzieć, że istnieje samodzielny test nawodnienia, opierający się właśnie na sprawdzaniu elastyczności skóry. Wystarczy chwycić ją na grzbiecie dłoni i lekko unieść, przytrzymać przez kilka sekund, a następnie puścić. U osoby dobrze nawodnionej powinna ona niemal od razu wrócić do właściwego stanu. W przypadku niewłaściwego nawodnienia – odkształcenie utrzymuje się przez dłuższy czas. Nieco trudniej rozpoznać objawy odwodnienia u dzieci, gdyż te różnią się od tych, jakie pojawiają się u dorosłych. Przyjmują one zwykle formę:

• apatii,
• senności,
• płaczu bez łez,
• zmniejszonej ilości moczu,
• suchej jamy ustnej,
• spadku elastyczności skóry.

U niemowląt dodatkowo dojść do zapadnięcia ciemiączka. Wyraźnie mogą zaostrzyć się także rysy twarzy.

Negatywne skutki odwodnienia

Warto wiedzieć, że powyższe objawy to jedynie część spectrum reakcji organizmu na zbyt małą podaż płynów. Poza nimi, w dłuższej perspektywie, mogą pojawić się inne, niebezpieczne dla zdrowia skutki. Wśród nich wymienia się np.:

• zaburzenia pracy nerek (od kamicy nerkowej po niewydolność),
• spadek ciśnienia tętniczego,
• tachykardia,
• zakrzepica,
• zaparcia,
• obniżenie odporności.

Często też odwodnienie przekłada się na wystąpienie stanów depresyjnych oraz pogorszenie funkcji kognitywnych. Do tego pojawia się przewlekły brak energii oraz rośnie ryzyko innych chorób.

Jak szybko poradzić sobie z odwodnieniem?

Najlepiej – pijąc odpowiednią ilość wody, rozkładając przyjmowanie jej w czasie. Zbyt szybkie przyjęcie dużej ilości płynów w skrajnym odwodnieniu też może być niebezpieczne, gdyż czasem prowadzi do obrzęku mózgu (co w najgorszym przypadku skutkuje śmiercią). Dlatego najlepiej pić małymi łykami – wodę (także z rozpuszczonymi w niej elektrolitami) czy izotoniki. Ponadto warto spożywać pożywienie pełne płynów, w tym ogórki czy arbuzy. Co jeszcze na nawodnienie? Dobre są również herbatki z niektórych roślin, w tym moringa.

Dobrze wyrobić sobie nawyk picia wody!

Najważniejsze jednak jest utrzymanie właściwego nawodnienia. Dobrym pomysłem będzie wypracowanie nawyku picia, mając zawsze przy sobie butelkę z wodą. Pomocne bywają też aplikacje przypominające o spożywaniu płynów. Jeśli zaś nie lubimy smaku wody – można do niej dodać np. plasterek cytryny lub liście mięty, poprawiające jej walory sensoryczne.